भरतपुर । चितवन, खैरहनी नगरपालिका वडा नं–३, धुसेरीका एक युवक दुई वर्षदेखि युद्धग्रस्त देश युक्रेनको जेलमा रहेका छन् ।
बुबा खड्गबहादुर सुवेदी र आमा जमुमाया सुवेदीका माहिलो छोरा २५ वर्षका सुजन सुवेदी हाल युक्रेनको जेलमा रहेका परिवारले जनाएका छन् । उनका दाजु सुमन सुवेदीका अनुसार २०२२ अक्टोबर १७ तारिखमा सुजन विद्यार्थी भिजामा रसिया पुगेका हुन् । खैरहनीस्थित भुवानी शंकर कलेजमा स्नातक तह अध्ययन गर्दागर्दै उनी रसिया गएका हुन् ।
‘रसियामा करिब एक वर्ष भाइले विभिन्न ठाउँमा काम ग¥यो । कुनै पनि काम दीर्घ हुन सकेन । तलब नदिई कामबाट निकाल्ने गर्न थालेपछि रसियन सेनामा भर्ती हुन पुगेछ’, ३१ वर्षका दाजु सुमनले भने, ‘रसियन सेना भएपछि त्यहाँको सरकारले युक्रेनसँग युद्धमा लगेछ । युद्धको क्रममा भाइलाई युक्रेनी सेनाले पक्राउ गरेर जेलमा राखेछ ।’
यतिबेला खैरहनी–३, धुसेरीका सुवेदी परिवारले सुजनलाई युक्रेनको जेलबाट उद्धार गरी नेपाल फर्काइदिन अनुनय विनय गरिरहेका छन् । सामाजिक सञ्जाल फेसबुक, टिकटकलगायतका विभिन्न माध्यमबाट सुजनलाई उद्धार गरिदिन उनका कान्छा भाइ सौजनले अपिल गरिरहेका छन् ।
‘दुई वर्ष भयो मेरो भाइ युक्रेनको जेलमा रहेको । हामीलाई थाहा थिएन, किन सम्पर्क हुन सकेन भनेको त ऊ जेलमा परिसकेको रहेछ’, दाजु सुमनले चितवन पोष्टसँगको कुराकानीमा भने, ‘युक्रेनका पत्रकारले जेलमा परेको भिडियो बनाएर बुबाको मोबाइलमा ह्वाट्सअप गरेपछि हामी त छाँगाबाट खसेजस्तो भयौँ ।’
परिवारका अनुसार रसियामा काम राम्रो नपाउने र पाए पनि साहुले तलब नदिई कामबाट निकाल्ने गर्न थालेपछि यता परिवारले सुमनलाई घर फर्कन अनुरोध पनि गरेका थिए, तर घरको आर्थिक अवस्था कमजोर भएका कारण सुमन रसियन आर्मीमा भर्ती भएका हुन् ।
‘ऊ रसिया जाँदाको ऋण थियो, बुबा किड्नीको बिरामी हुनुहुन्थ्यो । हप्ताको दुईपटक डायलासिस गर्नुपर्ने अवस्था थियो । उपचारमा धेरै पैसा लाग्थ्यो, घरको आर्थिक अवस्था कमजोर थियो । त्यसैले, ऊ चाहेर पनि घर फर्कन सकेन’, दाजु सुमनले भने, ‘रसियन आर्मीमा भर्ती भएपछि बेला–बेला फोन सम्पर्क भइरहेको थियो, भाइ युक्रेनको युद्धमा गएपछि फोन सम्पर्क पनि हुन सकेन ।’
सुमनका कान्छा भाइ सौजन सुवेदीले सामाजिक सञ्जाल टिकटकलगायतका माध्यमबाट भिडियो हालेर माहिलो दाजु सुजनको उद्धार गरिदिन नेपाल सरकारसँग अपिल गरिरहेका छन् । ‘युक्रेनसँगको युद्धमा दाजुलाई रसियाले दुईपटक लगेछ, पहिलोपटक युद्धबाट फर्कन सक्नुभएछ, दोस्रो पटक युद्धबाटै युक्रेनी सेनाले समातेर लगेछ र जेलमा हालेछ’, भाइ सौजनले भिडियोमा भनेका छन् । दाजुसँगै सात जना नेपाली युक्रेनको जेलमा रहेको समेत उनले भिडियोमा भनेका छन् ।
दुई वर्षदेखि दाजु सुजनको उद्धार गर्न स्थानीय पालिकादेखि नेता तथा प्रधानमन्त्रीसम्म पुगेको स्मरण भिडियोमा भाइ सौजनले गरेका छन् । गृहमन्त्रालयदेखि प्रधानमन्त्री कार्यालयसम्म दाजुको उद्धारमा लागेको भिडियो पनि भाइ सौजनले हालेका छन् ।
‘उद्धारका लागि पहल गरिरहेका छौँ, तर नेपाल सरकारले चासो नदिएको हो वा पहुँच पु¥याउन नसकेको हो केही थाहा पाउन सकेनौँ । हाम्रो आवाज सबै ठाउँमा पु¥याइदिनुहोला, आआफ्नो ठाउँबाट दाजुलाई उद्धार गरी नेपाल झिकाउन सबै ठाउँबाट सबैले पहल गरिदिनुहोला’, भाइ सौजनले टिकटक भिडियोमा भनेका छन् ।
‘युक्रेनको एक पत्रकारले हामीलाई भिडियो नपठाएको भए त्यहाँको जेलमा रहेको हामीलाई थाहा नै हुन्थेन’, खैरहनी घरमै रहेका दाजु सुमनले भने ।
सुजन जेलमा परेपछि युक्रेनबाट घरमा एउटा चिठी आयो । चिठीमा सुजनले आफूलाई उद्धार गरेर नेपाल झिकाउन मात्र अनुरोध गरेको दाजु सुमनले बताए । ‘चिठीमा बुबाको बारेमा मात्र सोधिरहन्छ । किड्नी फेल भएर नै बुबा बितिसक्नुभयो, तर हामीले बुबालाई ठीक छ भनेर चिठी पठाएका छौँ’ उनले भने, ‘बुबाकै उपचारको लागि पैसा कमाउन गएको हो भाई, ऊ उता यक्रेनको जेलमा छ, यता बुबा हामीमाझ हुनुहुन्न ।’
जर्मनी दूतावासमार्फत नेपाल सरकारले कूटनीतिक ढङ्गले पहल गरे युक्रेनको सरकारले नेपालीहरुलाई आफ्नै देश पठाउँछ भन्ने आफूहरुलाई लागेको र युक्रेनदेखि फर्केकाबाट पनि यस्तो कुरा सुनिएको परिवारको भनाइ छ । उनले भने, ‘युक्रेनबाट अन्य केही नेपाली त फर्केका छन् नि, तर मेरो भाइ फर्कन सकेन । सबैले सहयोग गरेर नेपाल फर्काउन मद्दत गरिदिन अपिल गर्दछु् ।’
युक्रेनको जेलमा रहेका सुमनले बोलेको भिडियोमा भरतपुर महानगर प्रमुख रेनु दाहालको पनि नाम लिएका छन् । ‘बुबा, रेनु दाहाललाई भेटेर प्रधानमन्त्रीसम्म कुरा पु¥याएर छिटोभन्दा छिटो मलाई छुटाउनु है बुबा’, उनले भिडियोमा भनेका छन् । परिवारका अनुसार यो भिडियो युक्रेनका पत्रकारले पठाएका हुन् । तत्कालीन देशमा पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड प्रधानमन्त्री थिए ।
दुई वर्षदेखि परिवार युक्रेनबाट सुजनलाई उद्धार गर्न लागेको छ, यसबीचमा तीनवटा प्रधानमन्त्री फेरिए तर पनि उद्धार हुन नसकेको गुनासो परिवारले गरेका छन् । स्थानीय पालिकाबाट सिफारिस बनाएर प्रमुख जिल्ला अधिकारी हुँदै गृह मन्त्रालयसम्म कागजात पठाइयो, तर अझै उद्धार हुन सकेको छैन’, खैरहनी–३, धुसेरी टोल विकास संस्थाका अध्यक्ष वासुदेव कँडेलले भने, ‘उद्धार गर्न नेपाल सरकार गम्भीर हुनुपर्छ, सबैबाट सुजनको उद्धारको लागि पहल होस् ।
(पत्रकार किशोर खनालले लेखेको यो सामाग्री हामीले चितवनपोष्ट बाट साभार गरेका हौँ ।)
